Renovatie stelling deel 1

Foto v.l.n.r: Huub Kusters, Ger Alblas, Ad Ermes, Fer van Bergen

Eind oktober is begonnen met het vervangen van stelling-liggers en balie-schoortjes. Totaal zijn we er ruim vijf weken mee bezig geweest. Begin december was het klaar, de stelling moet er nu weer 25 jaar tegen kunnen.

Bron: De Bode 3 december 2019

ETTEN-LEUR - Molen De Lelie, door zijn karakteristieke ligging Leurs mooiste blikvanger en sinds 2018 gemeentelijk monument, vertoonde slijtage. Vier handige en vindingrijke mannen van de stichting staken de koppen bij elkaar, stelden gezamenlijk een herstelplan op en gingen vervolgens zelf aan de slag. Want laten repareren zou erg duur worden.

De Stellingmolen, die dateert uit 1804, fungeerde in zijn lange historie als schorsmolen waar eikenschors werd gemalen en later als korenmolen. Een grote brand in 1937 zorgde ervoor dat nog vijf meter molen boven de grond uitstak. Afgedekt met een betonnen plaat werd de molen 'De Stomp op de Leur.' Zonde, vonden een aantal mensen. Een stichting werd gevormd en vanaf 1992 werd de molen stukje bij beetje herbouwd tot zijn huidige glorie.

Zeilen

Het bestuur van stichting Molen De Lelie krijgt geen subsidie. Onderhoud van de molen en overige kosten worden betaald van de verkoop van onder andere zelf gemalen producten zoals pannenkoekenmeel, muesli en andere streekproducten. Bij speciale gelegenheden worden pannenkoeken gebakken en bezoekers met hun gulle gaven en sponsors zorgen ervoor dat dit uniek stukje Leur in stand kan worden gehouden. Daardoor kunnen er in het volgend voorjaar ook nieuwe zeilen op de wieken geplaatst worden.

Onderhoud

Het bestuur houdt de staat van onderhoud van de molen met argusogen in de gaten en zo kon het gebeuren dat een half jaar geleden enige twijfel ontstond over de liggers. Molenaar Fer van Bergen, die al 14 jaar aan de stichting is verbonden, vertelt: "Onze eerste gedachte was dat tien liggers, die de planken op de stelling ondersteunen, in slechte staat waren. Maar nauwkeuriger onderzoek wees toch uit dat het merendeel aan vervanging toe was."

Duur

Onder leiding van voorzitter Henk Lauwerijssen ging het bestuur eens rond de tafel zitten met de technische ploeg en kwam tot de conclusie dat alle 36 liggers en balieschoortjes (schuin geplaatste steunbalkjes op de liggers) èn 12 stellingplanken langs de buitenste rand aan vervanging toe waren. Dat bleek een dure grap te worden aangezien een offerte al 15.000 euro voor maar 10 balken, exclusief onvoorziene kosten en planken voorrekende. Dat kon bruin niet trekken en dus werd er besloten: 'We gaan het zelf doen.'

De stichting heeft nu voor ongeveer 8.000 euro geïnvesteerd en daarmee de molen weer voor lange tijd behouden.

Plan de campagne

Kennis en kunde werden bijeen gebracht en in de voorbereidingsfase, die een aantal maanden in beslag nam, werd een plan de campagne uitgestippeld. En als je iets doet, moet je het goed doen dus werden de plannen ter goedkeuring voorgelegd aan zeer ervaren professioneel uitvoerder-timmerman in de monumentale bouw: Johan Hermus. Van Bergen: "We hadden als team alles samen doorgesproken en op papier gezet. Dat eindplan hebben we aan Johan voorgelegd. En hij vond het goed doordacht, kwam naderhand regelmatig kijken en had alleen complimenten, géén verbeterpunten."

Herstelploeg

Ger Alblas (65), gepensioneerd tandarts uit Breda, sinds maart 2017 leerling molenaar en daarnaast inventieve klusser die met hout weet om te gaan, zegde onmiddellijk zijn medewerking toe. Ad Ermes (72), oud-chauffeur bij de vroegere BBA en carrosseriebouwer, meldde zich in september van dit jaar als vrijwilliger en werd met zijn technische achtergrond met open armen ontvangen. Hij werd onmiddellijk ingelijfd bij de herstelploeg. Huub Kuster (76) is als technische man al jarenlang niet meer weg te denken bij molen De Lelie. Van Bergen zegt over hem: "Huub heeft overal een oplossing voor." Molenaar Fer van Bergen steekt zijn handige handjes ook graag uit de mouwen.

Handeltjes

Er werden handeltjes gesloten met lokale bedrijven voor houten balken en planken. Schroefjes, moertjes en boutjes werden gekocht. "En professionele boren", zegt Lauwerijsen, "je moet goed materiaal hebben." De mannen gebruiken hun eigen gereedschap, alleen de hoogwerker is tegen een vriendenprijsje ter beschikking gesteld, eveneens door een lokale onderneming.

Levensduur

De balken worden op maat gezaagd en elk stukje hout dat overblijft wordt gebruikt voor de klossen, de balieschoortjes. De buitenste planken op de stelling zijn vernieuwd, de overige planken worden gecontroleerd en vervolgens op maat gezaagd en naar het midden geschoven zodat ook die worden hergebruikt. Onbruikbare delen worden vervangen. Onder de planken worden afstandsbusjes op de liggers gemonteerd voor een goede ventilatie. Geen vochtige, gladde planken meer en een langere levensduur.

Trots

De samenwerking tussen de mannen loopt gesmeerd. Ze zijn trots op hun werk. Ook de voorzitter is tevreden. "Ik ben supertrots", vertelt Lauwerijssen, "in februari worden de nieuwe zeilen geleverd, gekocht van onze eigen verdiensten en met sponsorgeld, dan is alles weer tip top in orde!"